به گزارش پایگاه خبری مساوات به نقل از مطالعات اورآسیا-خاورمیانه؛ با ادعای تسخیر شهر استراتژیک ماریوپول در دریای سیاه توسط ارتش روسیه، بار دیگر نیروهای ارسالی از چچن بر سر زبانها افتاده است. در این نوشته کوتاه به رابطه رمضان قدیرف و پوتین و استراتژی روسیه در قفقاز و انعکاس آن در اوکراین خواهیم پرداخت.
با گسترش ارضی امپراتوری روسیه در قرون ۱۵ و ۱۶ به سمت رود ولگا و همچنین ورود امپراتوری روسیه به سرزمینهای قفقاز در سدههای ۱۷ و ۱۸ میلادی، چچنها همواره مهمترین عنصر مقاومت ضد روسیه را تشکیل داده اند. اما طی دو دهه اخیر چچنستان برخلاف دو قرن اخیر نسبتاً آرام است و وابستگی این منطقه به مسکو تا حدی پیش رفته است که رهبر این جمهوری خودمختار خود را «فدایی» پوتین میداند و نیروهای خود را در حساسترین بخش جبهه اوکراین و در خط مقدم جای داده است. در این راستا با چرخش عظیمی در رابطه دو ملت شاهد هستیم که با شخصیت سیاسی رمضان قدیروف نیز از نزدیک در ارتباط است.
احمد قدیروف مفتی اعظم چچنستان یکی از جنگجویان بنام این خطه علیه امپراتوری روس بود و در سال های پس از فروپاشی شوروی نیز در خط مقدم مبارزه با روسیه و استقلال خواهی چچن قرار داشت، حتی وی به عنوان مفتی اعظم فتوای معروفی نیز دارد که بنابر این فتوا هر فرد چچن می بایست ۱۵۰ روس را بکشد، امری که اشاره به جمعیت یک میلیون نفری چچنها و یکصد و پنجاه میلیون نفری روسها داشت.
اما با سر کار آمدن پوتین چرخش هویتی بسیار مهمی در دیدگاه سیاسی احمد قدیروف پدید آمد و وی با حمایت مستقیم مسکو به عنوان رئیس جمهور چچنستان انتخاب شد. با ترور احمد قدیروف در سال ۲۰۰۴ به دست مبارزان چچنی استقلالطلب، مسکو فرزند وی رمضان قدیروف را به عنوان رهبر جدید چچن معرفی کرد، اما از آنجایی که به لحاظ سنی، رمضان قدیروف دارای شرایط لازم نبود، مسکو وی را به مدت دو سال در سمت معاون نخست وزیری نگه داشت. هنگام ترور احمد قدیرف پسر وی رمضان ۲۸ سال داشت و مطابق قوانین روسیه نمیتوانست تا ۳۰ سالگی به صدارت برسد. در طی این دو سال، رمضان قدیروف تحت تعلیم و تاثیر مستقیم مقامات مسکو و شخص پوتین بوده است. پس از اتمام دوره دو ساله، رمضان به همراه برنامههای تهیه شده از سوی مسکو به عنوان رهبر جدید چچنستان به اقتدار رسید. اما در طی این دوره، پوتین به رمضان قدیروف چه داده و چه چیزی از وی درخواست کرده است؟
۱. دادههای پوتین
الف: آزادی دینی
در دوره صدارت رمضان قدیروف آزادی دینی منطقه به حالت رضایت بخش رسید به گونهای که رمضان قدیروف با الهام از مسجد سلطان احمد در استانبول، بزرگترین مسجد آن دوره روسیه را در گروزنی پایتخت چچنستان تاسیس کرد. آزادی دینی از مهمترین عناصر هویت بخش و خواست عمومی منطقه بوده است.
ب: آزادی اقتصادی
در دوره صدارت قدیروف که تاکنون نیز ادامه دارد، شکوفایی اقتصادی نسبی در منطقه حاکم بود و مسکو اجازه بازسازی شهر گروزنی با دلارهای نفتی و گازی روسیه را داد، به گونه ای که این شهر تبدیل به یک مرکز تجاری مهم در قفقاز شمالی شد. در سایه این تحولات، خانواده رمضان قدیروف نیز تبدیل به یکی از ثروتمندترین خانوادههای روسیه شد و وی با داشتن اتومبیلها، خانهها و مراسمات میلیون دلاری معروف است.
۲. خواسته پوتین
حذف مخالفان مسکو (استقلال طلبان چچن)
رمضان قدیرف تنها چند هفته پس از آغاز ریاست خود بر چچن، اقدامات سختگیرانه و خشنی را علیه مبارزان چچنی آغاز کرد. وی در اولین اقدام، گروههای موسوم به «گرگهای شب و گرگهای تنها» را متلاشی کرد. این گروهها که از اعضای داوطلب ملی و مبارزان استقلال خواهی چچن تشکیل میشد دارای چندین هزار نفر عضو بوده و نقش بسزایی در جنگ دوم چچن و استقلال نسبی این جمهوری در دوره جوهر دودایف داشتند. رمضان قدیروف اعضای این گروه را اعدام کرد و گفته میشود وی شخصاً شکنجه اعضای این گروه را بر عهده داشته است. همچنین با «تروریست و سگ» خواندن این گروهها، وعده داد که تا آخرین فرد آنها را بکشد و اعضای وابسته به وی، گروههای مبارزه چینی را نه تنها در داخل روسیه بلکه در سایر کشورهای قفقاز و ترکیه نیز مورد تعقیب و حذف فیزیکی قرار داد.
در سایه تحولات اخیر، گروههای وابسته به رمضان قدیروف که مستقیماً از سوی پوتین و حمایت مالی مسکو سازماندهی و هدایت میشوند نه تنها در نوک پیکان تهاجم روسیه به اوکراین قرار دارند، بلکه به وظیفه پاکسازی مخالفان نیز ادامه میدهند.