مساوات- توحید ملک‌زاده: سنت حکمرانی تورکان که در ایران ملوک الطوایفی نامیده می شد و آن سنت در مبارزات مشروطه خواهی در قالب انجمنهای ایالتی ولایتی متجلی شد با به قدرت رسیدن رضاخان و تاسیس نظام شاهی پهلوی برچیده شد که این سیستم، مشکلات فرهنگی-اقتصادی فعلی را بوجود آورد.
پس از انقلاب اسلامی و ظهور دو جریان اصلاحات با شعار ایران برای ایرانیان و آن دیگری راست محافظه کار، نتوانست آذربایجانی ها را اقناع کند و به تدریج گفتمان مستقل سوم با تم هویت گرایی ترکی بوجود آمد که هنوز هم ادامه دارد.
اما اعلان نام دکتر مسعود پزشکیان در لیست کاندیداهای ریاست جمهوری امروزه موضوع بحث محافل آذربایجانی گردید.
اما پزشکیان کیست؟
پزشکیان فردی است معلوم برای آذربایجان و ایران. وزیر بهداشت بوده، نائب رئیس مجلس شده و الان هم چندین دوره نماینده تبریز در مجلس.پزشکیان تورک اورموی الاصل می باشد. پدرش کارمند بهداری بود که همراه با همسرشان که از اهالی تورک اورمیه بود به مهاباد رفته و تا انقلاب در آنجا زندگی می کردند.
در آن زمان اکثر نظامیان پادگان و جمعی از کارمندان ادارات مهاباد، تورکان آذربایجانی بودند که برای ارتقا سطح کیفیت اداری آن سامان، از شهرهای آذربایجان به مهاباد اعزام شده بودند. کودکی و دوران تحصیل دکتر مسعود، برادران و خواهرانش در مهاباد گذشت و همین امر باعث شد که کردی مهابادی را که با کردان مناطق دیگر بسیار متفاوت است و غیرقابل فهم برای یکدیگر ، بخوبی بدانند و صحبت نمایند.
خانواده پزشکیان پس از ناامنی های مهاباد در اوایل انقلاب همراه با صدها خانواده تورک ساکن در شهرهای مهاباد، اشنویه، پیرانشهر، مجبورا شهر را ترک و به اورمیه بازگشتند. مزار مرحوم پدر و مادر دکتر پزشکیان در کنار فامیل فوت شده، در باغ رضوان اورمیه قرار دارد.
و اما آذربایجانی ها و عموما تورکان ایران چه کار باید انجام دهند؟
همگی نقش قابل توجه شخص رئیس جمهور را در سیاست‌های فرهنگی-اقتصادی و اجتماعی داخلی و حتی سیاست خارجی را بالعینه دیده ایم. آذربایجان از ابعاد فوق الذکر آسیب‌هایی دیده که در بعد فرهنگی عدم توجه به زبان تورکی، مجوز ندادن به کتب تحقیقی و تورکی در دولت اخیر، در بعد اقتصادی، اوضاع نه چندان مناسب اشتغال، صنعت، معادن و انتقال درآمد مس سونگون به خارج از آذربایجان، مشکل محیط زیستی دریاچه اورمیه و صدها مورد دیگر می باشد.
پزشکیان اولاد آذربایجان است، به زبان تورکی علاقمند است ولی آموزه هایش در حد شعر حیدربابایه سلام و هر آنچه پدر و مادر به وی یاد داده‌اند، است. تاریخ آذربایجان را تا حد هر آنچه یک آذربایجانی معمولی از جیلولوق و کوردلوق می‌داند او هم می‌داند شاید هم تاریخ هیجده ساله آذربایجان را خوانده است. یعنی انتظار یک فرد تمام عیار مسلط به تاریخ و ادبیات تورکی نباید از وی داشت.
به نظرم برای فعالین آذربایجانی اعم از فعالین سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، نویسندگان، محققین تبریز، اورمیه، تهران ، زنجان، اردبیل، خراسان، قشقایی، افشارهای کرمان، خلج لازم است به فوریت درخواستهای خود را جمع بندی کرده و در کنار گفتمان اصلاح طلبی پزشکیان، مستقیما گفتمان تورکی را با وی در میان گذاشته و در صورت مثبت بودن مذاکرات، ائتلافشان را به اطلاع مردم برسانند.
