مساوات- یوسف پزشکیان: رخی از افراد دارای تریبون مدتی است مدام مطرح می‌کنند که «آذربایجان در جنگ به اسرائیل کمک کرده است». پیش از طرح چنین ادعایی، ابتدا باید بررسی کنیم که چه اسناد و شواهدی وجود دارد که از این ادعا حمایت می‌کند. آیا سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی گزارش در این خصوص داده‌اند؟ آیا مشاهدات و گزارش‌هایی از ایرانی‌های مقیم آذربایجان در اختیار داریم؟ چه مدرکی برای اثبات حمایت آذربایجان از اسرائیل در جنگ بر علیه ایران وجود دارد؟ نهادهای امنیتی چنین چیزی را تایید نکرده‌اند.
در گام بعد باید بررسی کنیم که طرح این ادعا چه سود و آورده‌ای برای کشورمان خواهد داشت؟ آیا «می‌خواهیم آینده روابط ما با کشور آذربایجان پرتنش و آزاردهنده باشد؟».
برای مواجهه با آذربایجان سه تا سناریو پیش روی جمهوری اسلامی ایران است:
اول: می‌خواهیم با آذربایجان بجنگیم؛ یا تحریک کنیم که آذربایجان با ما بجنگد!
دوم: می‌خواهیم بدون حل و فصل مسئله‌مان با آذربایجان، دو کشور را در حالت نه جنگ و نه صلح نگه داریم!
سوم: می‌خواهیم همسایه باشیم و علیرغم وجود اختلافات، با هم کار کنیم. کمک کنیم مشکلاتش حل شود و برای حل مشکلات‌مان کمک بگیریم!
قطعا گزینه اول موردنظر مسئولان کشور نیست. به نفع کشور هم نیست. متاسفانه ادعاهای مطرح شده کشور را به سمت گزینه اول هُل می‌دهد. وقتی کسی می‌گوید آذربایجان در جنگ به اسرائیل کمک کرد، یعنی آذربایجان دشمن ماست. وقتی می‌گویند آذربایجان دشمن ماست یعنی باید با او بجنگیم. بعید می‌دانم عقلای کشور چنین قصدی داشته باشند.
کسانی که به گزینه دوم قائل هستند، در واقع گمان می‌کنند ما با آذربایجان دشمن هستیم ولی وارد جنگ نظامی نمی‌شویم. این گزینه هم قطعا به نفع ما نیست. چرا؟ چون وقتی با کسی دشمنی کنی، باید منتظر این باشی که بر علیه تو اقدام کند. جنگ که فقط نظامی نیست. در مجامع بین‌المللی بر علیه تو رای بدهد و موضع بگیرد. در اقتصاد هرچه می‌تواند به تو ضربه بزند…
گزینه سوم مبتنی بر این فرض است که هیچ دو کشور و حکومتی در تمام مسائل سیاسی و بین‌المللی و جزئیات کشورداری مواضع و رویکرد یکسانی ندارند. بنابراین طبیعتا اختلافاتی وجود دارد. اما علیرغم اختلافات و گاه تعارض منافع، می‌توان مسائل مشترکی را پیدا کرد که حول آن‌ها همکاری کنیم و به همدیگر سود برسانیم. در مسائل اقتصادی، تجاری و حتی امنیتی می‌توانیم به هم کمک کنیم و اختلافات را تا جای ممکن حل کنیم یا تلاش کنیم، کمتر شود.
