به گزارش پایگاه خبری مساوات به نقل از ایلنا، علی حاجی‌مرادی در ارزیابی وضعیت دریاچه اورمیه و امکان احیای آن اظهار داشت: مطالعات انجام شده در خصوص آب داخل دریاچه حاکی از آن است که میانگین عمر آبی که هر ساله در این دریاچه شاهد هستیم بیشتر از ۲.۵ سال نیست یعنی فقط کافی است ۲.۵ سال آب به دریاچه اورمیه نرسد تمام آبی که از گذشته هم در این دریاچه وجود داشت، از دسترس خارج می‌شود.
وی افزود: وقتی در ۴ سال گذشته ناگاه تامین حقابه دریاچه به شرایط سال ۹۱ که شاهد افت آب دریاچه بودیم؛ برمی‌گردد، غیرطبیعی نیست که دریاچه به طور کامل خشک شود، زیرا اگر تبخیر بر ورودی آب غلبه کند بعد از مدت محدودی کل اقدامات انجام شده؛ به طور کامل از بین می‌رود.
این کارشناس منابع آب گفت: میانگین عمر دریاچه اورمیه در شرایط پرآبی هم بیشتر از ۲.۵ سال نبوده و اکنون ۴ سال است که با حداقل ورودی آب به دریاچه مواجه هستیم، در همین سال آبی منتهی به شهریور ۱۴۰۴ فقط ۳۲۰ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه اورمیه شده بود که این عدد ۹ درصد نیاز زیست‌محیطی دریاچه است. در نتیجه، به همان نسبت هم تبخیر به آب ورودی غلبه کرده و کل آبی که بر پیکره آبی دریاچه اورمیه وجود داشته طی یک سال اخیر از بین رفته است.
وی با اشاره به راهکارهای نجات دریاچه تصریح کرد: اکنون باید مسیری را که از سطح آبی دریاچه اورمیه کاسته و به سطح سبز اطراف افزوده شده، معکوس طی کنیم. اکنون شاهد این هستیم ۴۳۰ هزار هکتاری که از سطح آبی دریاچه اورمیه کاسته شده به همان میزان به سطح اراضی کشاورزی اضافه شده و اکنون راهکار این است این روند تبدیل پیکره آبی به اراضی را معکوس طی کنیم و بتوانیم از سطح اراضی کشاورزی حوضه دریاچه اورمیه کم و به سطح آبی دریاچه اضافه کنیم.
حاجی‌مرادی خاطرنشان کرد: بخشی از محل پرداخت خسارت عدم‌النفع کشت کشاورزی، بخشی از طریق جایگزینی کشت‌های پرآب‌بر و کم‌آب‌بر و هر آنچه اقداماتی که مسئولین وزارت جهاد کشاورزی بر آن واقفند؛ برای کاهش واقعی مصرف آب انجام شود، نه صرفا اقداماتی که جلوی افزایش بهره‌وری و تولید را در بگیرد. اقداماتی که به‌طور مشخص به کاهش واقعی مصرف آب در بخش کشاورزی منجر شود. به‌عبارت دیگر لزوما رعایت الگوی کشت منطبق بر تامین نیاز زیست‌محیطی دریاچه اورمیه است.
وی با بیان اینکه عمده عامل اوضاع دریاچه اورمیه انسانی است، تاکید کرد: وقتی ما بابت نیاز ۱۸ میلیون مترمکعبی آب شرب یک سد ۱۸۰ میلیون مترمکعبی احداث می‌کنیم و تمامی آب مازاد بر نیاز شرب را صرف توسعه اراضی کشاورزی می‌کنیم نشان‌دهنده این است تاثیر اقدامات انسانی به مراتب بیش از اقلیمی است.
مدیر پیشین برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه اورمیه توضیح داد: سدهای اورمیه به بهانه تامین آب شرب احداث شده در حالی که کل نیاز آب حوضه آبریز دریاچه کمتر از ۴۶۰ میلیون متر مکعب است، اما مجموع سدهای احداث شده در این حوضه بالغ بر ۲.۲ میلیارد مترمکعب حجم مخازن است و این بدان معناست که مخازن در خدمت توسعه سطح زیرکشت قرار گرفته‌اند، به این شکل که با اطمینان‌بخشی به زارعین پایین‌دست حتی در سال‌های خشکسالی آنان را به سمت توسعه کشت‌های آب، کشت‌های دائمی و باغات در اطراف حوضه دریاچه اورمیه سوق داده‌ایم.
وی گسترش باغات را ثمره سدسازی در حوضه دریاچه اورمیه عنوان کرد و گفت: سرمایه‌گذاری کشاورز برای توسعه باغات بدون اطمینان‌خاطر از تامین آب در نواسانات اقلیمی نیست، بنابراین سدها در خدمت توسعه کشاورزی قرار گرفته و توانسته‌اند تنش احتمالی ناشی از بالا و پایین شدن میزان بارش در برخی از سال‌های خشکسالی را به نفع تامین آب کشاورزی جبران کنند.
حاجی‌مرادی درباره اینکه آیا دریاچه به روز صفر رسیده، گفت: ما در سال ۹۲ اعلام کردیم اگر ۳ سال دیگر در آغاز اقدامات لازم برای نجات و تامین حقابه دریاچه تاخیر داشته باشیم دریاچه اورمیه را در سال ۹۵ به طور کامل از دست خواهیم داد و اکنون به همان شرایطی که برای سال ۹۵ پیش‌بینی شده بود مبنی بر اینکه دریاچه به طور کامل از بین می‌رود؛ رسیده‌ایم و عملا دریاچه اورمیه به روز صفر آبی رسیده است.
وی تاکید کرد: تراز آبی ۲۶۹.۵۲ به‌عنوان سطح آب دریاچه، حجم عدد ۱۰۰ میلیون مترمکعب و یا وسعت ۲۰۰ کیلومتر مربعی برای پیکره آبی دریاچه اورمیه بیشتر یک شوخی است تا اعلام عدد وضعیت حال این روزهای دریاچه.
این کارشناس حوزه آب یادآور شد: دریاچه به روز صفر خود رسیده و ما هرساله شاهد تغییرات سطح آب دریاچه ناشی از فصول گرم و خشک و سرد هستیم احتمالا در انتهای زمستان با جریان حداقلی ناشی از بارش‌های زمستانی شاهد انتشار اخباری مبنی بر افزایش نیم‌متری تراز دریاچه هستیم که این این وضعیت در مقایسه با سال قبل فاقد هرگونه ارزش محیط‌زیستی خواهد بود.
