بر اساس آمار حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو در سراسر کشور هستند که این جمعیت در زمان تحصیل در دانشگاه که از ۲ تا ۱۲ سال می‌تواند ادامه داشته باشد؛ عمدتاً فاقد پوشش بیمه‌ای هستند. مهدی شکوری، مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین اجتماعی در گفت‌وگو با «ایران» به تشریح جزئیات بیمه دانشجویان پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
هدف از اجرای طرح بیمه تأمین اجتماعی برای دانشجویان چیست؟
بیمه تأمین اجتماعی یکی از ارکان اصلی زندگی اجتماعی امروز در سراسر دنیا محسوب می‌شود و اهمیت آن برای اقشار گوناگون جامعه واضح و روشن است. در واقع پی‌ریزی و توسعه این مهم، مطالبه عموم مردم و مسئولیت کارگزاران کشورهاست.اهمیت تأمین اجتماعی از کارکرد اجتماعی و اقتصادی نشأت می‌گیرد، زیرا تأمین اجتماعی سبب افزایش امید به زندگی، بهبود وضعیت و کیفیت زندگی افراد، ارتقای سطح فرهنگی و بهداشتی، کاهش فقر و متعادل کردن توزیع درآمد، کاهش ریسک و نااطمینانی از آینده می‌شود.خوشبختانه در قوانین و احکام بالادستی جمهوری اسلامی ایران، اهمیت تأمین اجتماعی مورد تأکید قرار گرفته است. مطابق اصل ۲۹ قانون اساسی «برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی‌سرپرستی، درراه‌ماندگی، حوادث و سوانح و نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت‌های پزشکی به‌صورت بیمه و غیره، حقی است همگانی. دولت مکلف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یک‌یک افراد کشور تأمین کند.»همچنین تبصره ۱ ماده ۱ قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی مقرر می‌دارد؛ «برخورداری از تأمین اجتماعی به نحوی که در این قانون می‌آید حق همه افراد کشور و تأمین آن، تکلیف دولت محسوب می‌شود.»از طرفی به‌موجب ماده ۱ قانون تأمین اجتماعی اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمه‌های اجتماعی مأموریت بنیادی سازمان تأمین اجتماعی قرار گرفته است.سازمان تأمین اجتماعی در راستای مأموریت و وظیفه ذاتی خود به‌منظور توسعه و گسترش پوشش بیمه‌های همگانی، انـواع مختلفی از طـرح‌ها و پوشش‌هـای بیمه‌ای را برای آحاد جامعه متناسب با شغل، گروه اجتماعی و توان اقتصادی آنان، در چهارچوب قوانین و مقررات، طراحی و عملیاتی کرده است تا همه افراد جامعه بتوانند با بیمه‌پردازی در زمان نیاز از حمایت‌های تأمین اجتماعی بهره‌مند شوند. یکی از طرح‌های توسعه پوشش بیمه‌ای، بیمه تأمین اجتماعی دانشجویان در دوران اشتغال به تحصیل است.
اجرای این طرح چه مزایایی دارد؟
دانشجویان طی مدت تحصیل خود عموماً فاقد حمایت‌های بیمه‌ای هستند، لذا قرار گرفتن آنان در زمره بیمه‌شدگان اصلی سازمان تأمین اجتماعی و برخورداری از حمایت‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان برای دانشجو و افراد تحت تکفل آنان در ایام تحصیل، می‌تواند ضمن ایجاد اطمینان خاطر و امید به آینده، بهرهوری و کارآمدی بیشتر در تحصیل و انجام وظایف شغلی و اجتماعی را برای آنان موجب شود. در قالب این طرح، دانشجویان شاغل به تحصیل بین ۱۸ سال تا ۵۰ سال تمام می‌توانند در ایام اشتغال به تحصیل با انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مربوطه از حمایت‌های بازنشستگی، از کارافتادگی، فوت و درمان حسب مورد بهره‌مند شوند.
دانشجویان چطور می‌توانند از این خدمات بهره‌مند شوند؟
دانشجویان می‌توانند با ورود به سامانه خدمات الکترونیکی سازمان به آدرس es.tamin.ir تمام مراحل ثبت‌نام، اختصاص شماره بیمه، انتخاب نوع پوشش بیمه‌ای و انعقاد قرارداد، پرداخت حق بیمه و… را به‌صورت غیرحضوری و برخط انجام دهند.
نرخ حق بیمه و حمایت‌ها در این بیمه به چه صورت است؟
بر اساس قانون اصلاح بند «ب» و تبصره ۳ ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی و با توجه به مفاد ماده ۴ آییننامه اجرایی مربوطه، مصوب ۲۹/۰۷/۶۶ هیأت وزیران، نرخ پرداخت حق بیمه دانشجویان شامل موارد زیر است:الف: بیمه بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۴ درصد (۱۲ درصد سهم بیمه‌شده + ۲ سهم دولت)ب: بیمه بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی با نرخ ۱۶ درصد (۱۴ درصد سهم بیمه‌شده + ۲ درصد سهم دولت)ج: بیمه بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت با نرخ ۲۰ درصد (۱۸ درصد سهم بیمه‌شده + ۲ درصد سهم دولت)همچنین چنانچه دانشجویان تحت تکفل پدر یا مادر بیمهپرداز خود هستند، بدون پرداخت حق سرانه درمان از خدمات درمانی سازمان نیز بهره‌مند می‌شوند. همچنین متقاضیان در صورت تمایل می‌توانند با پرداخت حق سرانه درمان خود و افراد تحت تکفل از خدمات درمانی سازمان تأمین اجتماعی در مراکز درمانی ملکی و طرف قرارداد در سراسر کشور استفاده کنند.
درباره دانشجویانی که مستمری بازماندگان دریافت می‌کنند آیا با پرداخت این حق بیمه، مستمری آنها قطع می‌شود؟
خیر! دانشجویانی که مستمری بازماندگان دریافت می‌کنند و همزمان نسبت به انعقاد قرارداد بیمه دانشجویی و پرداخت حق بیمه اقدام می‌کنند مستمری دریافتی آنان تداوم یافته و به علت بیمه دانشجویی قطع نخواهد شد.
اخیراً تفاهمنامه‌ای با سازمان امور دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای توسعه بیمه دانشجویان داشتید، بر این اساس چه اتفاق جدیدی قرار است رخ دهد؟
این تفاهمنامه به‌منظور توسعه و گسترش پوشش بیمه‌ای جامعه دانشجویان با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منعقد شده و بر اساس مفاد تفاهمنامه همکاری دوجانبه‌ای در زمینه تولید محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی شرایط و حمایت‌های بیمه‌ای به دانشجویان، ایجاد لینک سیستم بیمه دانشجویان در سایت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی ذیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ایجاد میز خدمت تأمین اجتماعی در محیط‌های دانشگاهی و دانشجویی، برگزاری برنامه‌ها و نشست‌های ویژه بیمه دانشجویان همکاری انجام خواهد شد. امیدوارم این طرح بتواند یکی از مهم‌ترین مطالبات جامعه دانشجویی کشور مبنی بر بیمه‌پردازی همزمان با اشتغال به تحصیل در دانشگاه و مؤسسات آموزشی را برآورده سازد.
با توجه به اینکه صدور بخشنامه در این زمینه به سال ۹۷ بازمی‌گردد اما با استقبال کم دانشجویان روبه‌رو بوده، علت این استقبال کم چه بوده؟
عمدتاً به دلیل عدم اطلاع‌رسانی، کمتر مورد اقبال دانشجویان قرار گرفته و بر اساس تفاهمنامه جدید و با تولید محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی درباره شرایط و حمایت‌ها، ایجاد میز خدمت و لینک سیستم بیمه دانشجویان در سایت دانشگاه‌ها و دیگر مواردی که اشاره شد انتظار می‌رود دانشجویان بیشتری از این امکان بهره ببرند.
