به گزارش پایگاه خبری مساوات، منابع آبی تجدیدپذیر آذربایجان شرقی ۳.۵ میلیارد مترمکعب است و سالانه به طور متوسط حدود ۷۵ درصد از این منابع معادل ۲.۸ میلیارد مترمکعب مصرف می‌شود و استفاده بیش از حد از منابع آبی و کاهش محسوس میزان بارندگی ها در مقایسه با بلند مدت، منابع آبی تجدید پذیر استان را با کاهش شدید مواجه کرده است.
بخش کشاورزی بیشترین مصرف را در بین سایر مصرف کنندگان این ماده حیاتی به خود اختصاص داده و به رغم اجرای طرح ها و برنامه های مختلف برای کاهش مصرف در این بخش، به دلیل توسعه زمین های کشاورزی و افزایش زیر سطح کشت، تاکنون کاهش محسوسی در مصرف به وجود نیامده و همچنان مصرف در این بخش بالاست.
در سایر بخش ها نیز مصرف آب در کشور و استان چند برابر استانداردهای جهانی است ، در مصرف خانگی میانگین مصرف در دنیا ۱۵۰ لیتر است که این رقم در ایران و آذربایجان شرقی بین ۲۳۰ تا ۲۵۰ لیتر در شبانه روز است و در بخش صنعت نیز میزان مصرف همانند ۲ بخش دیگر است و صنایع به دلیل به صرفه نبودن چرخه بازمصرف و ارزان بودن آب بکر، ترجیح می دهند که از آب بکر در صنایع استفاده کنند.
مصرف آب در بخش های مختلف به شکل افسار گسیخته در حال افزایش است در حالی که بارندگی ها کاهش یافته است و منابع آبی جوابگوی نیازها نیست و از همین رو مسئولان تامین و توزیع آب به دنبال شناسایی منابع جدید و بکر آبی هستند تا تنش آبی را در بخش های مختلف به ویژه بخش خانگی کاهش دهند.
مدیریت شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی به عنوان متولی توزیع آب در بخش خانگی برای مواجه نشدن با تنش آبی شدید در تابستان و روزهای گرم سال، طرح های مختلفی را برنامه ریزی کرده که شناسایی منابع آبی پنهان یکی از این طرح هاست تا در مواقع لزوم، با تامین بخشی از آب مورد نیاز، شدت تنش آبی احتمالی امسال را کاهش دهد.
با توجه به کاهش میزان بارندگی در سال آبی جاری که حدود ۴۵ درصد نسبت به سال گذشته و ۵۹ درصد نسبت به بلند مدت اعلام شده و همچنین افت سطح منابع آبی زیرزمینی و ادامه روند افزایش مصرف آب، امسال هم به طور یقین با تنش آبی مواجه خواهیم شد.
در حال حاضر بیش از ۵۰۰ هزار متر مکعب آب در تبریز پس از تامین از منابع مختلف آبی داخل و خارج استان، تصفیه و در لوله های آب شهری جاری می شود و با در نظر گرفتن جمعیت حدود ۲ میلیون نفری این شهر، میانگین مصرف هر شهروند تبریزی حدود ۲۶۰ لیتر در روز است.
این آب از چهار منبع خط آبرسانی زرینه رود ۵۵ درصد، خط آبرسانی نهند ۱۳ درصد، چاه‌ها (هروی، سعید آباد، قزلجه میدان) ۳۱ درصد و قنات ها یک درصد تأمین می‌شود که با کاهش آب یا حذف یکی از این منابع، تامین آب این شهر با مشکل مواجه می شود که به قطعی های مکرر و بروز برخی مشکلات منجر می شود.
شناسایی و بهره برداری از منابع آبی پنهان ضروری است
بر همین اساس مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی، با اشاره به چالش‌های تأمین آب در استان، بر ضرورت شناسایی و بهره‌برداری از منابع آبی تاکید دارد و معتقد است: این منابع فرصتی برای کاهش تنش آبی و تأمین پایدار آب شرب و صنعتی است.
ابراهیم سلیمانی، بر اهمیت کشف و استفاده از منابع آبی پنهان را به عنوان یک راهکار مکمل در مدیریت بحران آب می داند و خاطرنشان می کند: در شرایطی که منابع سطحی و زیرزمینی زیر فشار شدید قرار دارند، شناسایی و بهره‌برداری اصولی از منابع آبی کمتر شناخته‌شده، می‌تواند نقش مؤثری در تأمین پایدار آب ایفا کند.
وی با اشاره به برخی منابع آبی پنهان در استان می افزاید: آبهای عمیق، بازچرخانی آب، استفاده از پساب تصفیه‌شده و مدیریت بهره‌وری در منابع موجود، از جمله ظرفیت‌هایی هستند که در صورت برنامه‌ریزی مناسب، می‌توانند به کاهش فشار بر منابع متداول کمک کنند.
سلیمانی با اشاره به اینکه برخی مناطق استان ظرفیت استخراج و بهره‌برداری از منابع آبی جدید را دارند، اظهار می کند: اجرای مطالعات دقیق و استفاده از فناوری‌های نوین، می‌تواند زمینه‌ساز شناسایی و بهره‌برداری پایدار از این منابع شود.
وی در کنار این اقدامات، بازچرخانی آب و استفاده از پساب در بخش‌های صنعتی و فضای سبز را از اولویت‌های شرکت آبفای استان برای مدیریت بهینه منابع آب عنوان کرده است.
وی با بیان اینکه یکی از راهکارهای مؤثر در این حوزه، کاهش هدررفت آب در شبکه‌های توزیع و بهینه‌سازی مصرف است، گفته است: بهره‌گیری از تجهیزات هوشمند و پایش مستمر شبکه‌های آبرسانی، می‌تواند منابع آبی موجود را حفظ کرده و کارایی سیستم تأمین آب را افزایش دهد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی همچنین با اشاره به اهمیت همکاری بین‌بخشی در این زمینه، مدیریت پایدار منابع آبی را نیازمند مشارکت همه نهادها و مردم دانسته و اظهار کرده است: برنامه‌های آبفا برای بهره‌برداری از منابع آبی پنهان، در کنار بهینه‌سازی مصرف و توسعه فناوری‌های جدید، می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش تنش آبی و تضمین تأمین پایدار آب برای نسل‌های آینده داشته باشد.
تضمین آب پایدار تبریز با اجرای طرح هایی به ارزش ۲۵ هزار میلیارد ریال
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی با اشاره به اجرای طرح هایی به ارزش ۲۵ هزار میلیارد ریال برای تضمین تامین آب شرب پایدار تبریز، اظهار کرد: این طرح‌ها که به صورت کوتاه مدت و میان مدت در حال اجرا هستند با هدف مدیریت بحران کم آبی و تا تکمیل و اتمام خط انتقال آب ارس به تبریز، نیاز آب شرب این شهر را تامین خواهند کرد.
وی با بیان اینکه این طرح ها شامل افزایش منابع آبی جدید، بهسازی تأسیسات موجود و توسعه خطوط انتقال است، گفت: تاکنون بخش قابل توجهی از عملیات افزایش ظرفیت منابع آبی برای تبریز انجام شده و مهندسی مجدد ۱۵ حلقه چاه برای افزایش بهره‌وری و احداث خطوط انتقال اصلی بین مخازن و چاه‌ها در دست اقدام است.
سلیمانی با اشاره به اجرای طرح‌های میان‌مدت در سال جاری و آینده، افزود: عملیات افزایش ظرفیت منابع آبی از طریق حفر ۴۰ حلقه چاه در ایلخچی، صوفیان، شهرهای مسیر خط انتقال زرینه رود و مناطق اطراف تبریز آغاز شده و خط انتقال با ظرفیت ۴۰۰ لیتر بر ثانیه نیز در حال انجام است.
وی ادامه داد: ارتقای کیفی آب چاه‌های موجود و انجام مطالعات برای یافتن منابع جدید آب نیز در دستور کار است و اقدامات لازم برای تکمیل حلقه جنوبی و شرقی آب تبریز نیز در حال اجراست که موجب توزیع همگن در امر کیفیت و کمیت آب در این شهر خواهد شد.
سلیمانی با اعلام اینکه این طرح ها با ۲۵ هزار میلیارد ریال در حال انجام است و تا زمان تکمیل خط آبرسانی ارس، تأمین آب پایدار تبریز را تضمین می کند، اظهار امیدواری کرد که با اجرای این طرح‌ها، مشکلات ناشی از کمبود آب در تبریز کاهش یافته و خدمات مطلوب‌تری به شهروندان ارائه شود.
افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی آب در شهرهای آذربایجان شرقی با ساخت ۱۶ مخزن جدید
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی افزایش ظرفیت ذخیره سازی آب در استان را راهکاری دیگر برای عبور از تنش آبی عنوان و اظهار کرد: ۵۹ هزار مترمکعب ظرفیت جدید ذخیره آب شهری در حال ساخت است.
سلیمانی، از ساخت ۱۶ مخزن ذخیره آب با ظرفیت ۵۹ هزار مترمکعب در مناطق شهری استان خبر داد و آن را اقدامی مهم در راستای بهبود تأمین و توزیع آب پایدار دانست.
وی با اشاره به پیشرفت این پروژه گفت: این مخازن که در حال ساخت هستند، به محض تکمیل، نقش مهمی در افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی آب، کاهش نوسانات فشار و تأمین پایدار آب برای جمعیت شهری ایفا خواهند کرد.
سلیمانی افزود: این طرح بخشی از برنامه‌های کلان شرکت برای مدیریت بهینه منابع آبی و افزایش تاب‌آوری شبکه توزیع است با بهره‌برداری از این مخازن، امکان ذخیره و توزیع آب در زمان‌های اوج مصرف بهبود یافته و قطعی‌های احتمالی کاهش خواهد یافت.
مدیرعامل آبفای استان تأکید کرد: افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی آب در شهرهای استان، علاوه بر ارتقای کیفیت خدمات، باعث مدیریت بهتر بحران‌های احتمالی مانند خشکسالی و افزایش مصرف در فصل گرما می‌شود.
شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی در قالب یک میلیون و ۸۱۰ هزار مشترک، ۱۰۰ درصد جمعیت شهری در ۷۳ شهر استان را زیر پوشش شبکه آشامیدنی و بهداشتی قرار داده است.
