به گزارش پایگاه خبری مساوات، ترانه 《ساری گلین》که از روسیه تا بالکان و از ارومچی چین تا سواحل دریاهای خزر و سیاه در بین قومیت های محتلف ترک زبان و سایر ملل در بیش از ۴۰ کشور جهان اجرا می شود از جمله همین ترانه و تصنیف های اساطیری اقوام ریشه دار ترک اند که با لهجه ها و گویش های مختلف توسط هنرمندان در این مناطق باجلوه های ویژه و آب و تاب های فراوانی اجرا شده اند. تاکنون این ترانه زیبا و پرمعنا در کشور هایی چون ایران،روسیه، فرانسه، ایتالیا، ترکیه، قبرس، پرتغال بلا روس، آذربایجان، گرجستان، اکراین،رومانی،آلبانی، و…اجرا شده و اجرای آن در جمع کارشناسان یونسکو در ثبت جهانی رقص آ ذر بایجانی در پاریس موجب شگفتی آنان شد. این قطعه زیبا، اخیرا با عنوان «ساری آغچیک» با صدای《 آراز تروسیان》 خواننده ۵۰ ساله ارمنی تباردر رادیوو تلویزیون ایران اجرا و فورا در شبکه های اجتماعی ویرال شد وبه برخی رسانه های دیداری و شنیداری برخی کشورها کشیده شد. ریشه این ترانه فولکلوریک که در میان ترکان ملل مختلف با نام «ساری گلین» شناخته میشود.یک ترانه افسانه ای فولکلور ماندگار و سینه به سینه نقل شده است که در اساطیر ترکان قدیم رنگ زرد رنگی مقدس بوده و هم اکنون نیز درروان شناسی رنگ ها،زرد یکی از بهترین و تاثیر گذارترین رنگ ها شناخته میشود. و در سوره مبارکه بقره نیز خداوند قهار دو عالم نیز از رنگ زرد بعنوان رنگ شادو مسرت بخش نام برده است.عروس زرین یا عروس زرد پوش ترجمه ساری گلین در نسخ فارسی و بعدها《 دامن کشان و ساقی می خواران 》نیز مد نظر بوده است. در زبان ارمنی نیز به 《ساری آغچیک》نام و اشتهاریافته است.
اجرای دوزبانه و تنظیم این اثر با حضور نوازندگان مطرح، با استقبال مخاطبان همراه شد و رادیو های مختلف بارها آن را پخش کردند. آراز پس از آن به برنامه «دستان» نیز دعوت شد.
آراز تروسیان از خوانندهـآهنگسازان شناختهشده دهه ۸۰ است که متولد محله ارامنه نشین آذربایجانی تبار مجیدیه تهران است. پس از تحصیل در ارمنستان به شهرت بینالمللی رسید و اخیراً مدال «تیگران بزرگ» را دریافت کرده است. او اکنون در حال برنامهریزی برای انتشار آثار تازه و برگزاری کنسرتهای موسیقی است.آراز که در تهران گروه موسیقی و آموزشگاه آراز را نیز راه انداخته است در تنظیم موسیقی این آهنگ از ساز دودوک به عنوان ساز اصیل ارمنی متناسب با ذات قطعه استفاده کرده و سهتار را بعنوان نماینده فرهنگ و هنر ایران و همچنین با استفاده از تار آذری در لایههای تنظیم این قطعه بنا بر تجانس، احترام و آشنائیت عام با نسخه “ساری گلین” غافل نشده است.نسخه ترکی آذربایجانی را خوانندگان بزرگی چون
رشید بهبودوف،معزز ارسوی،
قدیر رستموف،علیخان صمدوف،علیم قاسموف
سلدا باعجان،رحیم شهریاری،امیر مسعود سپهر
و نسخه ارمنی راآندره،
ویگن،و اخیرا آراز تروسیان خوانده و اجرا کرده اند.
در زبان فارسی نیز ویگن،
سامی یوسف،پریسا ارسلانی،
محمد معتمدی،علی زندوکیلی،
علیرضا افتخاری،و افسانه رسایی آن را خوانده و اجرا کرده اند.این ترانه فولکلور زیبا برگرفته از افسانه ای عاشقانه بسیار قدیمی است. چند سال پیش هم استاد حسین علیزاده و جیوان گاسپاریان(ارمنی) در اثری مشترک این ترانه خاطره انگیز را در تهران اجرا کردند که همان سال یعنی ۲۰ سال پیش نامزد بهترین موسیقی سنتی جهان شد.
اما داستان این ترانه زیباست؛ ساری گلین به زبان ترک، یعنی عروس زرین و زرد پوش که کنایه از خورشید است. خلاصه ماجرا چنین است که “خان” روستا، دختر زیبائی را می بیند و می پسندد و عاشقش میشود و تلاش می کند او را با تهدید و زور از خانواده اش جدا کند.و در اختیار خود بگیرد. دختر تسلیم هوی و هوس خان پرنفوذ. روستا نمیشود.و مقاومت دختر باعث می شود پدرش تهدید به قتل شود و او برای نجات پدر در نهایت مجبور می شود قبول کند و همراه خان برود. اما در میان راه برای حفظ آبرو، عفت و پاکدامنی ، خود را به رودخانه ای خروشان می اندازد و در امواج آب ها محو می شود.
عده ای معتقدند این دختر سارا نام داشته و خود را به رودخانه پرآب ارس انداخته است.
در مردم شناسی این ترانه با افسانه عاشقانه اش که رنگ و بوی ظلم ستیزی هم دارد، بین اهل هنر و مردم شناخته و زبانزد عام و خاص شده است.
