به گزارش پایگاه خبری مساوات به نقل از ایسنا، این طلای سرخ رنگ با نام و شهرت خراسان بر سر زبان‌ها افتاده است اما به گفته برخی کارشناسان، مرغوبترین و گرانبهاترین نوع آن در خطه آذربایجان کشت می‌شود.
آذربایجان شرقی به عنوان یکی از استان‌های قطب کشاورزی کشور، با آب و هوای سردسیری و شرایط منحصر بفرد کشت محصولات، از چند سال گذشته به تولید زعفران روی آورده و کشت طلای سرخ در این خطه با سرعت ملایمی در حال افزایش است.
تولید سالانه ۱۹۰۰ کیلوگرم زعفران در آذربایجان‌شرقی
محمدباقر بی پروا، مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در جمع خبرنگاران، با اشاره به وجود ۴۰۲ هکتار مزرعه زعفران در استان، گفت: سالانه یک تن و ۹۰۰ کیلوگرم زعفران از این مزارع برداشت می‌شود.
وی افزود: نخستین خواستگاه زعفران در آذربایجان شرقی، ۱۲ سال پیش از منطقه خراسان به شهر بناب مرند بوده و پس از آن در کل استان توسعه یافته است.
وی ادامه داد: زعفران یک محصول کم آب بر بوده و برای هر هکتار کشت آن سالانه فقط به ۳۰۰۰ مترمکعب آب نیاز است. این محصول دارای خواب تابستانه بوده و از اواخر بهار تا اوایل پاییز که سایر محصولات آبیاری می‌شوند، زعفران نیازی به آبیاری ندارد. زمان برداشت این محصول نیز اواخر مهر تا اواخر آبان است.
بی پروا با بیان این‌که شهرستان مرند با ۲۲۲ هکتار سطح زیرکشت قطب تولید زعفران استان است، افزود: شهرستان‌های میانه و مراغه در رتبه‌های بعدی قرار دارند. کشت این محصول به خصوص در حوضه دریاچه ارومیه به جهت صرفه جویی در مصرف آب توصیه شده و هم‌چنین می‌تواند و معیشت کشاورزان را تامین کند.
وی گفت: به طور متوسط ۴.۵ کیلوگرم زعفران خشک از هر هکتار برداشت می‌شود و درآمد مناسبی برای کشاورزان به ارمغان می‌آورد. در مرند سالانه ۱۱۰۰ کیلوگرم محصول خشک زعفران تولید می‌شود.
وی در خصوص مشکلات حوزه کشت زعفران نیز تشریح کرد: متاسفانه زعفران کاران استان اغلب نحوه فراوری آن را بلد نیستند در حالی که محصول زعرفان استان کیفیت بسیار بالایی نسبت به نمونه‌های سایر استان‌ها دارد. مثلا در منطقه خراسان، یکسری افزودنی‌ها به زعفران می‌افزایند که از کیفیت آن می‌کاهد اما زعفران خطه آذربایجان در مشهد با قیمت بالاتر خرید و فروش می‌شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی از ترویج کشت زعفران با توزیع سالانه بذر رایگان آن در استان خبر اداد و گفت: دو شرکت فراوری زعفران در مرند فعال هستند که در زمینه صادرات هم فعالیت می‌کنند.
تولید زعفران یک مزیت در شرایط خشکسالی
علی صیادی، مدیر جهادکشاورزی مرند نیز در جمع خبرنگاران، با اشاره به افزایش هفت هکتاری کشت زعفران در مرند در سالجاری، گفت: مزیت تولید زعفران و توسعه آن در مرند به خاطر مصرف پایین آب است. اکنون سطح آب‌های زیرزمینی به شدت کاهش یافته و باعث افزایش هزینه‌های تولید شده است لذا تولید محصولاتی با هزینه بالا و مصرف آب بالا دیگر توصیه نمی‌شود.
وی افزود: در تغییر الگوی کشت باید به سمت تولید محصولی رویم که علاوه بر مزایا، درآمدی برابر با محصول قبلی ایجاد کند و اگر این محصول نتواند در چنین عرصه‌ای رقابت کند قطعا حذف می‌شود.
وی ادامه داد: زعفران یک محصول نوپا بوده و به دو صورت تر و خشک به فروش می‌رسد. تعداد کمی از واحدهای بسته‌بندی و فراوری زعفران در مرند فعال هستند. هنوز میزان تولید زعفران در مرند به حدی نیست که راه اندازی صنایع پیشرفته فراوری صرفه اقتصادی داشته باشد.
صیادی در خصوص چالش‌های تولید زعفران در سالجاری، گفت: گرمی هوا و خشکسالی در سالجاری، برداشت محصول را با مشکل مواجه کرده است.
وی قیمت‌های زعفران در سالجاری، افزود: امسال هر کیلوگرم زعفران تر به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و هر کیلوگرم زعفران خشک بین ۳۵ الی ۵۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد.
چند نکات فنی برای زعفران‌کاران
رباب رحیم کرابی، کارشناس مسئول باغبانی جهادکشاورزی مرند نیز با ارائه یکسری نکات فنی درباره کشت زعفران، گفت: زارعان حتما پیش از شروع به کشت زعفران، آزمایش خاک از مزرعه خود انجام دهند. اگر مقدار پی اچ خاک برای تولید زعفران بین هفت تا هفت و نیم باشد کشاورز مجبور نخواهد بود پول اضافی برای مصرف کود خرج کند.
وی تاکید کرد: زارعان حتماً پیاز زعفران را از باغداران مطمئن تامین کنند تا مزرعه دچار آفت نشود. تراکم کشت اصولی از دیگر موضوعات بسیار مهم است. قبلاً تراکم کشت زعفران کم و در حدود چهار تا شش تن در هر هکتار برداشت می‌شد اما اکنون به هشت تا ۱۰ تن می‌رسد.
وی با بیان این‌که مبارزه با آفت موش در مزارع بسیار سخت است، افزود: از تمامی اجزای زعفران می‌توان در صنایع مختلف استفاده کرد. تولید لوازم آرایشی و بهداشتی، داروهای گیاهی، چاشنی و ادویه، نساجی و رنگ سازی، عرقیجات و … از کاربردهای گیاه زعفران است.
علی اکبر بخششی، که در زمینه فروش نهاده‌های کشاورزی در مرند فعالی دارد، در جمع خبرنگاران اظهار کرد: تراکم کشت زعفران در مزارع باید افزایش یابد وگرنه پرت خاکی زیاد خواهد بود. کشت اسپانیایی و ردیفی از جمله نوع کشت‌هایی است که برای تولید زعفران توصیه می‌شود.
سکینه طیب، مروج کشت زعفران و استاد دانشگاه در جمع خبرنگاران، افزود: تاریخچه کشت زعفران به دوره قبل از اسلام بازمی‌گردد اما بر اساس تحقیقات انجام گرفته در شمالغرب کشور کشت زعفران نداشتیم. در سال ۷۲ برای نخستین بار پدر بنده میرعین الله طیب تولید زعفران در یک هکتار را در شهر بناب مرند آغاز کرد.
