اجرای قانون کارمندان بازنشسته برای کارگران بازنشسته/ چه کسی بازنشستگان را از دولت ناامید می‌کند؟

مساوات- غلامرضا بقایی: جمعیتی بالغ بر ۵ تا ۷ هزار نفر از مردان و زنانی در سنین ۶۰ یا ۷۰ سالگی و البته کمی بیشتر، پدربزرگ و مادر بزرگ‌هایی، بازنشسته از شرکت‌هایی چون تراکتورسازی و ماشین‌سازی تبریز، آذرآب و کمباین اراک و بهران موتور گلپایگان، سایپا و ایرانخودرو تهران، از چوب و کاغذ مازندران و از صنایع بسیار دیگری در این سن و سال پیری و کهنسالی با صدها رنج و درد بیماری حالا از غم نان در خشم و  عذابند، خشم از مسئولی که حقوق‌شان را انکار می‌کند و عذاب از زندگی طاقت‌فرسا، فرسنگ‌ها زیر خط فقر

جدای از همه این مسائل اکنون خواسته اصلی آنها در یک جمله خلاصه می‌شود؛ “افزایش حقوق سالیانه طبق مصوبه شورای عالی کار”. دقیقا همان چیزی که برای بازنشستگان تامین اجتماعی ابلاغ و اجرا شده است.

▪️سخن از بازنشستگان صندوق بازنشستگی آینده‌ساز است

صندوق بازنشستگی آینده‌ساز یکی از ۱۶ صندوق بازنشستگی در ایران است که با مجوز شورای عالی تامین اجتماعی، توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تاسیس یافته و اکثریت قریب به اتفاق اعضایش را کارگران شاغل و بازنشسته‌ای تشکیل می‌دهند که به اجبار به عضویت آن درآورده شده‌اند.

مطالبه‌گری گسترده اعضا طی سال‌های اخیر باعث گردید هیئت وزیران با تصویب اساسنامه‌ای جدید، طبق قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی کشور و ابلاغ آن توسط ریاست جمهوری وقت بخ تاریخ ۱۳۹۹/۱/۶ به زیر چتر نظارت و حمایت حاکمیتی دولت برود. به نحوی که اینک ۶ مقام مسئول از کابینه هیات دولت، عضو هیات امنای این صندوق بازنشستگی هستند و ریاست این هیات امنا نیز به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سپرده شده است.

در شهریور ماه سالجاری در پی درخواست گسترده و چند ماهه بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی، دولت در برابر خواسته آنان سر فرو آورده و مصوبه شورای عالی کار را به عنوان ملاک افزایش حقوق آنان پذیرفت. اما صندوق آینده‌ساز که افزایش حقوق بازنشستگانش را به مصوبه و رفتار دولت با بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی موکول کرده بود، به قول خود وفا نکرد و همین امر باعث خشم بازنشستگان و شروع دور جدیدی از اعتراضات در صندوق آینده‌ساز گردید.

“تهران، خیابان میرداماد، خیابان رازان شمالی” جایی که ساختمان استیجاری صندوق آینده‌ساز قرار دارد، در ۲۴ مهرماه سالجاری مملو از جمعیت بازنشستگان معترضی بود که خود را مستحق بهره‌مندی از مصوبه شورای عالی کار می‌دانستند.

دکتر محمدی؛ ریاست صندوق آینده‌ساز در برابر فشار روزافزون انبوه کارگران بازنشسته در آخرین مصاحبه خود، به تاریخ ۱۸ آبان‌ماه، افزایش حقوق بازنشستگان صندوق را وفق آنچه که برای بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی انجام شده است را حق آنان می‌داند و تاکید می‌کند از مراجع قانونی ذیربط اخذ مجوز لازم برای این مهم را به طور جدی پیگیری خواهد کرد.

اما در ادامه در موضعی کاملا متضاد  اعلام می‌دارد که با اخذ نظر دبیرخانه هیأت امنای صندوق‌های تابعه وزارت کار، بازنشستگان صندوق آینده‌ساز از افزایش مصوبه اخیر مجلس در خصوص افزایش حقوق و مستمری بازنشستگان کشوری و لشگری که از آن به نام بازنشستگان غیرعضو سازمان تأمین اجتماعی نام می‌برد برخوردار خواهند شد.

از سوی دیگر لطیفی رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور که خود از اعضا هیات امنای صندوق بشمار می‌رود در آخرین مصاحبه خود به صراحت اعلام می‌دارد؛ مصوبه افزایش حقوق شامل مشمولان قانون کار نمی‌شود.

این در حالی است که صندوق آینده‌ساز در مرحله اول افزایش حقوق بازنشستگان، مصوبه دولت را به همان نحو اجرا شده در تامین اجتماعی پذیرفته و به مرحله اجرا درآورد، اما در مرحله دوم زمانی که مصوبه اول دولت توسط مجلس شورای اسلامی به نفع بازنشستگان باطل گردید و مصوبه جایگزینی از سوی دولت دال بر قبول نظر شورای عالی کار صادر گردید، رویه صندوق آینده‌ساز دیگرگون شده، اجرای آن‌را منوط به موافقت دبیرخانه هیات امنای تامین اجتماعی و هیات امنای صندوق نمود.

در این ارتباط کانون بازنشستگان صندوق آینده‌ساز که یک تشکل شناسنامه‌دار صنفی از وزارت کشور می‌باشد همسو و هم‌نظر با اعضای این صندوق در آخرین اطلاعیه خود به تاریخ ۱۶ آبان ماه اعلام می‌دارد: به استناد صورتجلسه مورخ ۱۴۰۱/۰۷/۲۵ مبنی بر توافق کانون بازنشستگان آینده‌ساز با مدیریت محترم عامل صندوق آینده‌ساز در رابطه با اجرائی نمودن مصوبه شورایعالی کار (۳۸% باضافه ۵۱۵ هزار تومان) از تاریخ ۱۴۰۱/۰۱/۰۱ متاسفانه علیرغم تمامی تلاش‌ها و پیگیری‌های مستمر و همچنین تعاملات انجام شده از کلیه مجاری ذیربط تاکنون “شاهد اراده‌ای در ارکان و مدیریت محترم صندوق در پیگیری و تحقق نرخ شورایعالی کار در مهلت مقرر نمی‌باشیم،” لذا هیئت مدیره کانون خود را ناگزیر می‌داند که نکته حائز اهمیت فوق را به استحضار اعضاء محترم برساند.

در قسمت دیگری از این اطلاعیه آمده است: مسئولیت عواقب اجتماعی ناشی از عدم اجرای  افزایش حقوق مستمری‌بگیران مطابق نرخ شورای‌عالی کار مستقیما  به عهده مدیریت محترم صندوق خواهد بود.

▪️بازنشستگان صندوق آینده‌ساز چرا خود را محق می‌دانند؟

۱- مطابق ماده ۲ اساسنامه صندوق آینده‌ساز، اعضای صندوق را مشمول قانون کار، بیمه بیکاری و برخورداری از بیمه خدمات درمانی مطلوب می‌داند.

۲- مطابق ماده ۹ آئین نامه صندوق آینده‌ساز، حداقل حقوق و مزایا و فوق‌العاده‌های مشمول کسر حق بیمه در صندوق، با توجه به مصوبات هیات وزیران و در ارتباط با مشمولین قانون کار برابر مصوبات شورای عالی کار، تعیین می‌گردد.

۳- مطابق تبصره ذیل ماده ۴ اساسنامه صندوق آینده ساز، صندوق موظف است در ارایه خدمات و انجام تعهدات و همچنین تنظیم آیین‌نامه‌ها و ضوابط، حداقل حمایت‌های مندرج در قانون و مقررات تامین اجتماعی رعایت نماید.

۴- مطابق ماده ۵۱ آئین‌نامه صندوق آینده‌ساز، میزان مستمری بازنشستگان و از کار افتادگی کلی و بازماندگان بیمه شده متوفی، به استثنای مواردی که در آیین‌نامه برقراری مستمری به تناسب سابقه پرداخت حق بیمه پیش‌بینی شده است نمی‌تواند کمتر از حداقل حقوق و دستمزد مشمولین قانون کار، در هر سال باشد.

۵- میزان کسور بیمه پردازی در زمان اشتغال، مشابه تامین اجتماعی ۳۰٪ بوده است.

۶- افزایش حقوق در زمان اشتغال، همانند تامین اجتماعی، همواره براساس مصوبات شورای عالی کار بوده است.

۷- اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، در زمان اشتغال همواره منطبق با تامین اجتماعی بوده است.

۸- کسر ۳٪ بیمه بیکاری که خاص اعضای تابع قوانین تامین اجتماعی است، همانند تامین اجتماعی از اعضای صندوق آینده‌ساز کسر شده است.

۹- تعیین حقوق مستمری بر مبنای میانگین دوسال آخر، مشابه تامین اجتماعی (به عنوان یکی از روش‌های تعیین حقوق) می‌باشد.

۱۰- افزایش حقوق مستمری در سال‌های ۹۷، ۹۸ و ۹۹ مشابه تامین اجتماعی و حتی اندکی بیشتر از آن بوده است.

۱۱- تبصره، ماده ۴ اساسنامه صندوق آینده‌ساز: افزایش حقوق مستمری کلیه مستمری‌بگیران صندوق براساس مصوبات هیات وزیران خواهد بود.

بنابراین مرجع اصلی افزایش حقوق بازنشستگان هر دو صندوق تامین اجتماعی و آینده‌ساز، هیات وزیران مشخص شده است و اساسنامه هر دو صندوق تحت قانون ساختار نظام جامع تامین اجتماعی می‌باشد و مطابق ماده ۲۳۴ قانون، ترکیب اعضای هیات امنای هر دو صندوق به عنوان بالاترین رکن مشابه هم و از هیات دولت می‌باشند. بنابراین نه تنها  از این بند  بلکه از هیچ کجای دیگری نیز نمی‌توان تبعیت افزایش حقوق  از قوانین صندوق کشوری و لشکری را برداشت کرد.

۱۲- اکثریت اعضای این صندوق از مشمولین مسلم قانون کار می‌باشند و مطابق ماده ۲ همین قانون، کارگر محسوب می‌شوند و در زمان کار دستمزدشان براساس مصوبات شورای عالی کار و مشمول طبقه‌بندی مشاغل بوده‌اند. بنابراین بعد از بازنشستگی نیز در جهت رعایت بند ۷ قانون ساختار نظام جامع، باید مصوبه شورای عالی کار جهت افزایش حقوق سالیانه مستمری بازنشستگان حاکم گردد.

۱۳- جمع کثیری از بازنشستگان صندوق آینده‌ساز با استفاده از قانون مشاغل سخت و زیان‌آور بازنشسته شده‌اند. بنابراین مشمول قوانین کار و شورای عالی کار بوده‌اند و بالطبع در زمان بازنشستگی هم تابع همان قوانین باشند.

۱۴-  تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون تشکیل وزارت بهداری در جهت رعایت حداقل‌های قانون تامین اجتماعی و نیز افزایش حقوق بازنشستگان صندوق آینده‌ساز نه تنها وابستگی به بودجه دولت نداشته، بلکه از محل درآمد و سرمایه‌گذاری خود صندوق می‌باشد، همانند تامین اجتماعی.

در این راستا به جهت حضور جمع کثیری از بازنشستگان و اعضای صندوق آینده‌ساز در شهر تبریز و حساسیت.های مسئولین امر نسبت به حل و فصل مشکلات بازنشستگان، به همت کمیسیون کارگری شورای تامین آذربایجان‌شرقی جلسه‌ای به تاریخ ۹ آبان ماه ۱۴۰۱ با حضور مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تشکیل و مراتب در بالاترین سطح پیگیری از آذربایجان‌شرقی به نهادهای ذیربط  گزارش گردید.

همه ما می‌دانیم که رهبر معظم انقلاب و سران قوا تا چه اندازه بر حفظ کرامت و جایگاه بازنشستگان تاکید داشته‌اند، از اینروست که با یادآوری سخنان آن بزرگواران و با وجود تمام ادله واضح و مبرهن مشخص نیست به چه دلیلی و با کدامین نیت در این زمانه و شرایط خاص اجتماعی، بازنشستگان را از دولت و حاکمیت می‌رنجانند.

شاید گره کار در جایی حوالی وزارت کار در دبیرخانه هیات امنای صندوق تامین اجتماعی و صندوق‌های تابعه بوده باشد. جایی که مصوبه هیات امنای صندوق به تاریخ ۱۴۰۰/۱۲/۱۶ به جای ابلاغ، بایگانی گردیده است. و اینک مقام مسئولی که می‌بایست این تاریکی را از میان برداشته و با اجرای قانون، امید را به بازنشستگان برگرداند کسی نیست جز وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی. آیا مسئولین پاسخگو خواهند بود؟