به گزارش پایگاه خبری مساوات، صدای پای بهار را از گوشه گوشه کشور و شهرها می‌توان شنید، زمستان واپسین روزهای خود را می گذراند و نوروز کم کم از راه می رسد و بلبلان نغمه خوان نوای شادی سر می دهند.
استان سرسبز و زیبای آذربایجان غربی نیز با هزاران اثر ثبت شده ملی و مناطق بکر گردشگری که براساس کاوش‌های باستان شناسی، میراث دار تمدن ۸ هزار ساله‌ای هستند و با همه زیبایی های و تاریخ و تمدن کهن و با داستان های هزار و یک شبی با رازهای سر به مهر و خاطره‌های زیادی از گذشتگان به ارث دارد، یکی از مقاصد جذاب برای مسافران و گردشگران نوروزی بوده و بی صبرانه به انتظار گردشگران نوروزی از داخل و خارج کشور به دلیل هم مرز بودن با سه کشور ترکیه، عراق و آذربایجان نشسته است.
آذربایجان غربی یکی از توریستی‌ترین استان‌های کشورمان بوده و هرگوشه ای از این سرزمین اقوام وادیان، زیبایی های خاصی دارد که آشنایی با آنها خالی از لطف نبوده و هر کدام نیز سالانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی هستند و امسال نیز با داشتن جاذبه‌های طبیعی، تاریخی گوناگون می‌تواند یکی از مناسب‌ترین مقاصد گردشگری به شمار رود.
اورمیه، شهر تاریخ و تمدن
در ابتدا از اورمیه، مرکز آذربایجان غربی شروع می کنیم، شهری که با داشتن چندین اثر تاریخی و منطقه گردشگری همه ساله پذیرای میهمانان و مسافران و گردشگران است.
دریاچه ارومیه و کاظم داشی در دل آن، مسجد جامع؛ مسجد سردار، مسجد اعظم، عمارت شهربانی، خانه انصاری، بازار اورمیه، مدرسه هدایت، کلیسای ننه مریم، سه گنبد، آتشکده تمر ،یخچال ۹ پله و چندین اثر تاریخی دیگر از جمله آثار تاریخی و مناطق گردشگری اورمیه هستند که می توانند در ایام نوروز پذیرای گردشگران باشند.
بازار اورمیه که خود یکی از آثار تاریخی شهر اورمیه است در بافت قدیمی این شهر واقع شده و قدمت آن به دوره صفویان می‌رسد و چندین اثر تاریخی دیگر را نیز در دل خود جای داده و کنیسه یهودیان منطقه نیز در محدوده این بازار قرار گرفته است، بازار اورمیه معماری ساده‌ای داشته و طاق‌ها، چشمه‌ها و گنبدهای مختلفی را در خود جای داده است. این بازار دارای تیمچه‌ها، حمام‌ها، سراها و مساجد مربوط به دوران زندیان و قاجاریان است.
چالدران، بهشت ایران و شهری از دوران صفویه
دشت زیبای چالدران در شمال آذربایجان غربی و دامنه‌های کوه آرارات در مرز ایران و ترکیه که به بهشت ایران معروف است، نیز در دل خود مجموعه جهانی قره کلیسا و مقبره سید صدرالدین و صدها بنای تاریخی را جای داده است.
قره کلیسا یا کلیسای تادئوس مقدس در ۲۰ کیلومتری شمال شرقی چالدران در کنار روستایی به همین نام واقع شده است و تاریخ آن به روایت خورناستی، مورخ ارمنی، به اوایل دوره‌ی مسیحیت برمی‌گردد قره در زبان آذری به معنای سیاه است که این نام به‌خاطر سیاه بودن قسمتی از کلیسا بر روی آن گذاشته شده است.
ظاهراً ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگ‌های سیاه ساخته شده بوده که پس از بازسازی، قسمتی از سنگ‌ها به وسیله‌ی سنگ‌های سفید جایگزین شده است به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی انجام شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه‌ی کلیسا مطلع باشند.
این کلیسا در دوره‌های مختلفی، به دلایل مختلف ویران و مجدداً بازسازی شده است. در سال ۱۲۳۰ میلادی (۶۱۶ هجری) هنگام حمله‌ی چنگیز، قسمت بزرگی از این کلیسا ویران شد، ولی هنگام اقامت هلاکوخان مغول در آذربایجان، خواجه نصیرالدین طوسی به مرمت آن همت گماشته است.
مقبره سید صدرالدین نیز یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی، مذهبی در این شهر است که به عنوان نماد رشادت و میهن دوستی ایرانیان برای پاسداشت یاد و خاطره ۲۷ هزار شهید جنگ چالدران با الهام از معماری اصیل ایران با استفاده از آجر قرمز و سنگ در ۴ کیلومتری چالدران بین روستاهای گل اشاقی و سعدل در دوران صفویه بنا شد.
این اثر زیبا از جمله مقبره‌های منحصر به فرد اسلامی است که به‌صورت بنای ۶ ضلعی احداث شده و در دشت وسیعی قرار گرفته و این دشت یادآور واقعه تاریخی جنگ چالدران و نبرد سهمگین ایران و عثمانی است.
میر سید شریف‌الدین علی صدر قاضی عسگر شیرازی ملقب به سیدصدرالدین از وزاری شاه اسماعیل صفوی است که در آن جنگ به شهادت رسید و مقبره وی از آن زمان مورد تکریم و احترام اهالی چالدران و مناطق اطراف است.
دارالمومنین خوی، شهری در مسیر جاده ابریشم
شهرستان خوی نیز در شمال آذربایجان غربی در مسیر جاده ابریشم قرار دارد نیز یکی از مکان‌هایی است که می تواند به عنوان مقصد گردشگران و سفرهای نوروزی باشد، مرز رازی، دروازه سنگی خوی، مسجد مطلب خان بزرگ‌ترین مسجد روباز تاریخی کشور، بازار قدیمی خوی، کلیساهای سورپ سرکیس و دیگر اماکن تاریخی بخش کوچکی از جاذبه‌های دیدنی این شهرستان هستند.
دروازه سنگی خوی، تنها دروازه سنگی پابرجا در ایران است که در جنوب بازار خوی به طرف شهر سلماس قرار دارد و بقایای آن به چشم می‌خورد.
مسجد مطلب خان نیز به عنوان بزگترین مسجد روباز تاریخی کشور در مرکز شهر خوی قرار گرفته و قدمت این مسجد نیز مربوط به دوره ایلخانی است و در دوره قاجاریه توسط شخصی به نام مطلب خان که از نوادگان دختری مرحوم شیخ بهایی بوده مجدداً بازسازی و احیا شده است.
ماکو، شهر سنگی ایران
ماکو نیز از شهرهای دیدنی آذربایجان غربی است که از مهم ترین آثار تاریخی اش می توان به کاخ و موزه باغچه‌جوق کهدر گذشته مقر حکومت سردار ماکو بوده و در شش کیلومتری شهر ماکو واقع شده، دخمه سنگر، عمارت کلاه فرنگی، دره زنگمار اشاره کرد.
ج
قدیمی ترین ابنیه تاریخی ماکو به دوره اورارتوها مربوط است و اطاقهای سنگی در دهات سنگر و کشف کتیبه هایی به خط میخی در قراء بسطام و اطراف بازرگان و حفریات و کشفیات هیئت آلمانی درده بسطام و خوانده شدن کتیبه های میخی توسط باستان شناسان ایرانی و خارجی و نوشته های مورخین قدیم و جدید ثابت می کند که سکنه اولیه شهرستان ماکو اورارتوها بودند.
سلماس، شهر شطرنجی ایران
سلماس را شهر شطرنجی ایران می نامند که در دل خود آثار تاریخی نیز جای داده است که از آن جمله می توان به سنگ‌نگاره ساسانی خان‌تختی مربوط به دوره ساسانیان اشاره کرد که به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
سنگ‌نگاره خان‌تختی یادگار یکی از پیروزی‌های ایرانیان بر رومیان است و در آن اردشیر پاپکان و ولیعهدش شاپور یکم تصویر شده‌است که در بازگشت از فتح ارمنستان و پیروزی بر سپاهیان روم، دو تن از حکمرانان ارمنی محلی، هدایایی به ایشان تقدیم می‌کنند. این نگاره حدود ۵ متر عرض و ۲/۵ تا ۲/۸ متر طول دارد. در این سنگ‌نگاره دو نفر سوار و دو نفر پیاده هستند. سوار سمت چپ اردشیر پاپکان است و سوار سمت راست شاپور یکم که در مقام ولیعهدی است و تاجی همانند پدرش دارد. تاریخ ایجاد این نگاره ۲۳۸ میلادی است.
تپه حسنلو، نمادی از سکونتگاه‌های باستانی
تپه حسنلو یکی از تپه‌های باستانی ایران است که در دشت سولدوز(نقده) واقع شده و قدمت آن به بیش از شش هزار سال قبل از میلاد می‌رسد که معروف‌ترین اثر باستانی یافت‌شده در این محل جام طلای حسنلو است که به عصر آهن تعلق داشته و در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
این تپه به دلیل نام دهکده مجاورش حسنلو نام گرفته‌است و تپه‌های باستانی زیادی پیرامون تپه حسنلو را فرا گرفته‌اند و گویا هنگام آبادی حسنلو و تمدن عظیمش تمدن‌های دیگری نیز با این تپه در تماس بوده‌اند و هم دوره تمدن حسنلو بوجود آمده‌اند.
می‌توان گفت در اطراف تپه حسنلو، به طور تقریبی ۱۴ تپه باستانی شناسایی شده‌اند که نشان از آبادانی، آب‌وهوای مناسب و رشد فرهنگی انسان‌های روزگار کهن در این ناحیه می‌دهند. وجود تپه‌های باستانی دیگر چنین می‌رساند که اقوام ساکن در حسنلو با اقوام ساکن در تپه‌های اطرافش از یک تیره بوده و با هم دادوستد و رابطه داشته‌اند.
تکاب سرزمین افسانه‌ای آذربایجان غربی
تکاب یکی از شهرهای آذربایجان‌غربی است که داستان‌ها و افسانه‌های زیادی را در دل خود جای داده است و آثار تاریخی غنی و دیدنی‌های فراوانی دارد که قدمت برخی از آنها به هشت هزار قبل می‌رسد.
مجموعه جهانی تخت سلیمان و آثار باستانی که در آن قرار دارد، از مهم‌ترین و معروف‌ترین مراکز تاریخ و تمدن کشور ایران است که در کوهستان‌های غرب کشور، در نقطه‌ای بسیار باصفا و خوش آب و هوا واقع شده است.
این مجموعه تاریخی که در حال حاضر «تخت سلیمان» نامیده میشود، در دوران قدیم به نام «آتشکده آذرگشنسب» معروف بوده است.
مجموعه تاریخی تخت سلیمان شامل دریاچه طبیعی، آتشکده آذرگشنسب، معبد آناهیتا، بنای چهارطاقی، تالار و کاخ شاهی میشود. گفته میشود که قدمت سکونت در تخت سلیمان به هزاره اول قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد و اوج شکوفایی آن متعلق به حکومت ساسانیان است.
برخی بر این باور هستند که تخت سلیمان برای ساسانیان همان ارزشی را داشته که تخت جمشید برای هخامنشیان داشته است. این مجموعه تاریخی همچنین یکی از آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو است.
زندان سلیمان یا کوه زندان دیو، کوهی مخروطی شکل درون تهی است که در سه کیلومتری غرب مجموعه جهانی تخت سلیمان و در ۴۲ کیلومتری تکاب در استان آذربایجان‌غربی جای گرفته است. این کوه مخطروطی، هزاران سال قبل بر اثر فوران یک آتشفشان پدید آمده است.
اهالی منطقه تخت سلیمان تکاب داستان‌های زیادی درباره این ناحیه تعریف می‌کنند و می‌گویند که «حضرت سلیمان»، دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند را در این کوه زندانی می‌کرده است و به همین خاطر آن را زندان دیو یا سلیمان می‌نامند.
میاندوآب، شهر آب و تاریخ
میاندوآب چهارمین دشت حاصلخیز کشور است که در زمان نادرشاه افشار قصبه بزرگی بوده است و در جریان لشکرکشی نادرقلی، سپهسالار وقت ارتش ایران به آذربایجان در سال ۱۱۴۲ هجری قمری از قلعه میاندوآب نام برده شده‌است اما رحیم حاجی زاده، تاریخ نویس میاندوآبی که درباره تاریخ این شهر تحقیق می کند، از میاندوآب به عنوان نخستین پایتخت ایران نام می برد و می گوید نخستین کسانی که به ایران وارد شدند، این مکان را به عنوان پایتخت خود به دلیل آب و هوای معتدل، وجود خاک و آب انتخاب کردند.
جریان مداوم آب و حاصلخیز بودن خاک های این منطقه، وجود هوای معتدل، حاکی از آن است این منطقه از دوران باستان مطمح انسان های اولیه بوده و سابقه طولانی سکونت انسانی دارد.
تپه های باستانی مانند داش تپه این شهرستان و کتیبه ها و سنگ نبشته های بدست آمده از این تپه ها، قدمت میاندوآب را به اثبات می رسانند و سابقه تاریخی آن را به هزاران یا هزاره اول قبل از میلاد پیوند می دهد.
در میان آثار تاریخی ثبت شده از میاندوآب در فهرست آثار ملی، نام دو پل تاتائو و پل کوسه لر به چشم می خورد و در کنار آنها نیز آثاری تاریخی و گردشگری از جمله مسجد طاق، رودخانه های زرینه رود(جغاتو) و سیمینه رود(تاتائو)، منزل پدری شهید باکری، چهل پله و مناطق بکر و طبیعی گردشگری میاندوآب نیز می توان نام برد.
غار سهولان مهاباد دومین غار بزرگ آبی کشور
غار سهولان دومین غار بزرگ آبی ایران است که در شمال شرقی مهاباد در جنوب استان قرار داشته و یکی از مهم ترین و کم نظیرترین غارهای طبیعی کشور و از شگفت انگیزترین جلوه های طبیعت زیبای آذربایجان غربی به شمار می رود.
مطالعات غارشناسان نشان می دهد پیدایی این غار بر اثر فعالیت های زمین شناسی به اواخر دوره ˈکرتاسهˈ حدود ۷۰ میلیون سال قبل برمی گردد.
غار سهولان شبیه غار علیصدر در همدان است. این غار آبی با جلوه های طبیعی و قندیل های منحصر به فردی که دارد در دامنه رشته کوه های کوتر قرار دارد و جلوه بسیار زیبایی بر منطقه بخشیده است.
این غار یکی از جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی محسوب می شود و روزانه پذیرای حدود یک هزار گردشگر و مسافری است که از اقصی نقاط کشور برای دیدن این پدیده طبیعی به مهاباد سفر می کنند.
آبشار شلماش؛ چشم‌نوازترین آبشار ایران
آبشار شلماش یکی از جاذبه‌های طبیعی سردشت و از مهم‌ترین آبشارهای آذربایجان‌غربی به حساب می‌آید که از سه آبشار موازی و در امتداد یکدیگر تشکیل شده و مورد توجه گردشگران است که با دره‌‌ای سرسبز و زیبا در کنار جنگلهای پراکنده واقع شده و از شاخه‌‌‌های رودخانه معروف زاب کوچک محسوب میشود.
طبیعت زیبای کوهستانی و منظره‌های جذاب آن و نیز موقعیت و نوع سنگ‌های تشکیل‌دهنده آبشار مورد توجه گردشگران و زمین‌شناسان قرار گرفته و عطر زیبای گیاهان موجود و صدای خروشان آبشار طنین دل‌انگیزی را در فضا حاکم کرده است که چشم و دل هر بیننده‌ای را با ترنم زیبای الهی می‌نوازد.
مسجد جامع بوکان
مسجد جامع بوکان نیز از جمله آثار تاریخی است که در کنار تپه قدیمی قلعه سردار و در ضلع شرقی رود سرآب قرار گرفته وبه دستور حاکم وقت بوکان ساخته شده است.
مسجد جامع بوکان یکی از بناهای تاریخی و مذهبی است که محبوبیت خاص و عام مردم این شهر برخوردار است و هر هفته مراسم نماز جمعه در این مسجد برگزار میشود؛ و همچنین این مسجد جز یکی از مساجد بزرگ و مهم استان آذربایجان غربی است.
غار قلایچی نیز از جمله آثار تاریخی این شهر است که در مجاورت محوطه باستانی تپه قلایچی قرار گرفته و از دسته غارهای طبیعی ایران به حساب می‌رود.
