مساوات- جهانبخش احمدیان: یکی از اولین‌های ایران در حوزه آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر برج یانقین است که هنوز هم آن ابهت و عظمت گذشته خود را حفظ کرده است. این بنای تاریخی در سال ۱۳۷۷ ثبت ملی شده و علاوه بر آن در محوطه ایستگاه آتش‌نشانی خاقانی و در کنار این برج، دستگاه‌های اطفای حریق و پمپاژ آب با پمپ‌های مسی دستی دوطرفه از دوره قاجاریه و همچنین ماشین‌های اطفای حریق و دیگر وسایل مربوط به این حوزه به نمایش درآمده‌اند.
کمی آن سوتر از برج یانقین، ستاد خبرگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز و یا همان اپراتورهای سامانه ۱۲۵ مستقر هستند که کارکرد برج یانقین را به شکل امروزی آن فعال کرده‌اند.
در گذشته کهن‌شهر تبریز هیچ ساختمان بلندی نداشته و شهر نیز به شکل امروزی وسعتی نداشت و تمامی نقاط شهر به راحتی از بلندای برج یانقین قابل مشاهده بود. با توسعه شهر و همچنین رشد قارچ‌گونه ساختمان‌های بلند، یانقین تاماشاسی کارکرد خود را از دست داد.
رصد تمامی نقاط شهر با بهره‌گیری از تجهیزات نوین تصویری و مخابراتی، اطلاع رسانی و اعزام سریع و دقیق نیروهای امداد و همچنین پیگیری حوادث و برقراری ارتباط مستمر با افراد حادثه‌دیده برای امدادرسانی به موقع کارکرد امروزی اپراتورهای سامانه ۱۲۵ سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز است.
▪️بافت مناطق، تعیین‌کننده نوع حادثه
«حادثه خبر نمی‌کند»؛ نقاط مختلف شهر، شمال، جنوب، برخوردار و کم‌برخوردار همواره در معرض انواع حوادث هستند. همین موضوع موجب گستردگی خدمات آتش‌نشانی در نقاط مختلف شهر و احداث ایستگاه‌های متفاوت شده است.
“نوع حادثه در مناطق مختلف شهر و فصول مختلف سال فرق دارد” این را سید فرهاد حسینی مدیر سامانه ۱۲۵ سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز می‌گوید.
وی ادامه می‌دهد: حبس‌شدگی در آسانسور، حریق مسکونی، حریق علف‌های هرز، تصادفات خودرویی حبس‌شدگی در خانه، تنگی زیورآلاتی چون انگشتر، گازگرفتگی و گرفتاری حیوانات اهلی و وحشی از جمله حوادثی هستند که در نقاط مختلف شهر و بسته به شرایط جغرافیایی و بافت موجود فرق دارد.
حسینی اضافه می‌کند: به عنوان مثال در شهرک مایان حبس‌شدگی آسانسور نداریم و برعکس در شهرک اندیشه و باغمیشه آمار گرفتاری در آسانسور بالا است؛ به طوری که از ابتدای سال تا به امروز ۱۷۶ مورد گرفتاری در آسانسور گزارش و تیم امداد ونجات اعزام شده‌اند.
وی همچنین آمار بالای تصادفات در مناطق نزدیک به اتوبان‌ها، آتش‌سوزی در شهرک مایان و آتش‌سوزی در بازار تبریز را حوادثی اعلام کرد که بسته به نوع بافت، ابنیه و تراکم موجود اتفاق می‌افتد.
▪️۳ دقیقه، گلدن تایم یا زمان طلایی برای امداد و نجات
از زمان اعلام حادثه به سامانه ۱۲۵ تا زمان رسیدن نیروهای امداد و نجات آتش‌نشانی، گلدن تایم و یا زمان طلایی نام دارد که بسته به عوامل مختلف همچون فاصله محل حادثه تا ایستگاه آتش‌نشانی، ترافیک مسیر و نوع حادثه، می‌تواند متفاوت باشد.
حسینی در این ارتباط نیز می‌گوید: زمان اعزام نیروهای امداد و نجات به محل حادثه بسته به شرایط مختلف فرق داشته ولی گلدن تایم یا میانگین زمان اعزام به محل حادثه در تبریز ۳ دقیقه است.
وی اضافه می‌کند: ۲۳ ایستگاه فعال و یک پست آتش‌نشانی به صورت ۲۴ ساعته آماده ارائه خدمات به افراد حادثه‌دیده در نقاط مختلف شهر هستند.
▪️مزاحم تلفنی، پای ثابت تماس‌های روزانه سامانه ۱۲۵
با گستردگی ارائه خدمات مخابراتی برای عموم مردم کشور از اوایل دهه هفتاد، مزاحمت تلفنی و شوخی‌های بین خانواده، دوست و همکار و گاهی اذیت و آزار نیروهای امدادی نیز آغاز شد.
مزاحمت‌هایی که در ظاهر شوخی بوده ولی باعث مشکلات بزرگ برای خانواده‌ها و امدادرسانی نیروهای اورژانس، پلیس و آتش‌نشانی شد.
با گذشت زمان و فرهنگ‌سازی در این زمینه، اگرچه آمار مزاحمت تلفنی پایین آمده ولی همچنان پای ثابت تماس با مراکز امداد و نجات است.
سید فرهاد حسینی، مدیر سامانه ۱۲۵ آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز در رابطه با تعداد تماس روزانه با این سامانه می‌گوید: به صورت میانگین روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مزاحمت تلفنی داریم که ۲۰ مورد آن منجر به اعزام نیرو و انجام عملیات می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: در این بین هنوز هم شاهد مزاحمت تلفنی با سامانه ۱۲۵ هستیم و روزانه ۱۰۰ تماس تلفنی مزاحم داریم که زیر پنج درصد کل تماس‌های روزانه است.
مدیر سامانه ۱۲۵ معتقد است: البته با فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی در میان مردم به خصوص دانش‌آموزان، به نسبت گذشته کاهش قابل توجهی در مزاحمت تلفنی وجود دارد.
▪️۲ هزار و ۱۴۰ نجات از ابتدای سال جاری تا به امروز
“هر تماس با سامانه ۱۲۵ منجر به اعزام نیرو نمی‌شود و گاها صدها تماس تنها برای یک مورد حادثه گرفته می‌شود”. بخش دیگری از صحبت‌های سید فرهاد حسینی است.
وی می‌گوید: از ابتدای سال جاری به امروز یک هزار و ۴۰۳ مورد حریق اطفا شده و ۲ هزار و ۱۴۰ نجات موفق و ۴۴۳ مصدوم داشته‌ایم که در این بین متأسفانه ۶۴ فوتی نیز وجود داشت.
▪️اپراتورهای سامانه ۱۲۵ آتش‌نشان و متخصص حوزه ایمنی هستند
خلیلی، افسر نگهبان سامانه ۱۲۵ سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز است. پیشکسوت این حوزه با سابقه ۱۰ سال فعالیت، مجرب‌ترین آتش‌نشان اپراتور است.
“اپراتورهای سامانه ۱۲۵ خود مأمور آتش‌نشانی و آموزش‌دیده هستند، به عبارتی دیگر شرط اول اپراتوری، آتش‌نشان بودن است. ” این نخستین کلماتی است که از زبان خلیلی می‌شنویم که گویای اهمیت کار در اپراتور و قوت قلب برای شهروندان است که هنگام تماس با این مرکز، با یک فرد متخصص در حوزه ایمنی صحبت می‌کنند.
می‌گوید افراد فعال در سامانه ۱۲۵ باید هوشیاری کامل داشته و حساسیت موضوع را درک کنند؛ علاوه بر آن مسلط به آدرس‌های شهر بوده و قابلیت تصمیم‌گیری و هدایت ایستگاه‌ها را داشته باشند.
خلیلی ادامه می‌دهد: اگرچه بیسیم‌های مرکز و تماس‌های تلفنی شنود می‌شوند، ولی اپراتورهای سامانه ۱۲۵ آتش‌نشانی با سعه صدر بالا و خونسردی کامل اقدام به اخذ آدرس و یا ارائه خدمات مشاوره‌ای می‌کنند؛ در واقع به عنوان روانشناس نیز عمل می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: در ایام مختلف سال همچون ایام نوروزر، ایام محرم، سیزده به در و مناسبت‌های مختلف در آماده‌باش کامل به سر می‌بریم.
کاظمی، دیگر اپراتور و آتش‌نشان سامانه ۱۲۵ آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز، ۳ سال است در این مرکز پاسخگوی تماس‌های شهروندان فعالیت دارد.
وی می‌گوید: شهروندان در بروز حوادث، ضمن ارائه آدرس دقیق از دخالت و ازدحام در محل حادثه پرهیز کنند.
کاظمی ادامه می‌دهد: زمان برای نیروهای امداد و نجات، مهم است و برای حضور به موقع نیروهای امدادی نیازمند همراهی مردم در باز نگه‌داشتن معابر و همکاری با پلیس راهور است.
فرقی نمی‌کند برج یانقین باشد یا ستاد خبرگیری حوادث آتش‌نشانی، آنچه مهم است دیده‌بانی شهر، مدیریت حوادث و ارائه خدمات مشاوره‌ای، ایمنی و اطلاع‌رسانی است.
