سرویس اقتصادی مساوات: معدن مس سونگون، نام آشنایی که این روزها شاید از رسانه‌های داخلی و شاید خارجی شنیده باشید؛ معدنی در شمالغرب ایران، در ۱۳۰ کیلومتری تبریز و ۳۰ کیلومتری ورزقان در یک منطقه سرد و کوهستانی با ارتفاع متوسط ۲ هزار متر از سطح دریا.
از مختصات جغرافیایی این معدن که بگذریم، از اول مهرماه ۱۴۰۰، گروهی از کارگران شرکت‌های پیمانکاری که عمدتا رانندگان حمل مواد معدنی بودند نسبت به برخی از آیتم‌ها منجمله حقوق و مزایای دریافتی خود اعتراض کردند. تجمعی عادی و دو روزه که با حضور مسئولین شرکت طرف قرارداد، نظارت کارفرما، مدیریت مجتمع و پادرمیانی امام جمعه محترم شهرستان و مشایعت نیروهای امنیتی ختم به خیر شد. اکثریت مطالبات کارگران با فوریت بررسی شد و از منظر قانونی و از حیث اصول قانون کار، با تشکیل کارگروه‌های تخصصی با حضور نمایندگانی از طرف کارگران معترض، نمایندگانی از طرف شرکت‌های پیمانکاری و کارفرما و اداره کار تعیین تکلیف گردید و تصمیمات موثری در این خصوص و بر این بست و اعتراض گرفته شد. جهت اجرا و ابلاغ به گونه‌ای که با فوریت و با اولویت خواسته کارگران مطابقت داشت صورتجلسه‌ای تنظیم شد به صورتی که طرح طبقه‌بندی در شرکت‌های پیمانکاری مصوب و در مسیر قانونی قرار گرفت.
دیری نپایید و بعد از دو ماه، اوایل آذرماه دوباره تعدادی از کارگران دست از کار کشیدند و اقدام به تجمع غیرقانونی در مجتمع کرده و موانعی برای راه تولید ایجاد کردند. این‌بار گستره مطالبات با چاشنی بیشتری عنوان شد و بدون توجه به اینکه مطالبات دو ماه قبل‌‌شان در کدام مسیر قرار دارد اقدام به توقف وظایف حساس خود کرده و اعتصابی دیگر کلید زدند….
اما این بار، به پایین بودن حقوق، همسان‌سازی و اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل تاکید کردند. همزمان تصاویر و ویدئوهای تجمعات در شبکه‌های مجازی داخلی و خارجی به گونه‌ای دیگر و وارونه پخش شد. چنانکه بی.بی.سی فارسی، العربیه، ایران اینترنشنال و… خود را دایه مهربان‌تر از مادر نشان دادند.
علیرغم حضور پررنگ مسئولین امر، از جمله مدیریت مجتمع مس سونگون، استاندار آذربایجان‌شرقی، امام جمعه شهرستان و نیز حمایت‌های معنوی نماینده ولی فقیه در استان مبنی بر رسیدگی به مطالبات اعتراض‌کنندگان و تاکید بر پایان هرچه سریعتر این وضعیت، اما تجمع حدود ۱۰ روز ادامه یافت و دستاویزی برای رسانه‌های بیگانه که هر کدام از آنها تعبیری بر له خود و علیه نظام جمهوری اسلامی اتخاذ می‌کنند، شکل گرفت.
بالاخره بعد از ده روز، غائله ختم شد و بلافاصله در کمترین زمان ممکن، طرح طبقه‌بندی مشاغل تصویب، ابلاغ و اجرا گردید که براساس آن، دریافتی کارگران به صورت مستقیم ۳۵ درصد افزایش یافت.
البته طرح مذکور از بازه زمانی اول مهرماه ۱۴۰۰ اجرا شد و همزمان تمامی پاداش‌های حمایتی کارکنان شرکت مس نیز شامل حال این کارگران عزیز گردید، به گونه‌ای که در سال ۱۴۰۱ مطابق داده‌های آماری، حقوق و دستمزد شرکت‌های شامل طرح طبقه‌بندی مشاغل، تقریباً ۱۱۰ درصد بدون در نظر گرفتن پاداش‌ها و طرح‌های تشویقی افزایش داشت. اگر بحث پاداش‌ها را نیز به این موارد اضافه کنیم، میانگین افزایش دریافتی این سه شرکت رقمی حدود ۲۰۰ درصد می شود.
همچنین طبق بررسی‌ها، مشخص شد؛ ضریب ریالی حقوق کارگران این شرکت‌ها در سال ۱۴۰۰، برابر مستندات، همانند ضریب ریالی کارکنان شرکت مس و در برخی از شرکت‌ها حتی بالاتر شده است.
در این رابطه تمام تلاش شرکت مس بر این شد تا افزایش ضریب ریالی در سال ۱۴۰۰ محقق شود تا این افزایش در سال ۱۴۰۱، نمود بیشتری داشته باشد.
در بحث پاداش‌ها نیز میانگین پاداش پرداختی به این شرکت‌ها، افزایش ۱۲۰ درصدی را پشت سر گذاشت. از طرفی، در راستای حمایت بیشتر از کارگران و خانواده آنها، طی یک طرح ابتکاری از سوی مجتمع مس سونگون، مقرر شد ۵۰ درصد هزینه بیمه تکمیلی کارگران را شرکت ملی مس متقبل شود. همچنین پرسنل شرکت مذکور طی سال گذشته و امسال همانند پرسنل شرکت مس در دو مرحله از مزایای تسهیلات با مبلغ بالا و کم‌بهره بهره‌مند شدند.
همچنین، مجتمع مس سونگون به عنوان زیرمجموعه شرکت ملی مس ایران، در جهت افزایش انگیزه کاری و افزایش رفاه زندگی این عزیزان، اقدام به تهیه پیش‌نویس طرح افزایش پاداش اضافه تولید در حق این عزیزان نمود.
با تامل در داده‌های بالا، این سوال مطرح می‌شود که با این همه اتفاقات مثبت و امتیازات تعلق گرفته به این عزیزان، دلیل تجمعات و اعتراضات تیرماه ۱۴۰۱ چه می‌تواند باشد؟
چرا هر وقت طرح‌های توسعه مجتمع مس سونگون استارت می‌خورد، مباحث حاشیه‌ای از قبیل اعتراضات کارگری و یا تلاش برای تغییرات در سطح مدیریت مجتمع پیش می‌آید؟
این سوال ذهن مخاطب را نشانه می‌رود؛ چرا با شروع روندی که پیشرفت مجتمع و منطقه را در پی دارد، حوادث حاشیه‌ای به گونه‌ای رقم می‌خورد که اصل موضوع مغفول واقع می‌شود؟
چرا به جای اتحاد برای تکمیل زنجیره تولید و احداث صنایع پایین دستی که باعث رونق تولید و اشتغال در منطقه و استان می‌شود، با مطرح کردن مسائل حاشیه‌ای در مقابل این موارد، سنگ‌انداری می‌شود؟
در خاتمه امید است در سالی که مزین به شعار تولید و اشتغال‌آفرینی است با سرلوحه قرار دادن بیانات مقام معظم رهبری و با تکیه بر بصیرت ولایی ایشان، قله‌های پیشرفت، تولید و توسعه را به دست تلاشگران این مرز و بوم فتح نماییم.
سر و جانم فدای خاک راهت
برو دست علی پشت و پناهت
با سلام و احترام
ضمن تشکر از مدیریت و کارکنان مسی و پیمانکاری معدن سونگون و تک تک مسئولین محترم استانی و شهرستانی، بدیهی است اولویت اول هر واحد معدنی یا صنعتی از جمله مجتمع مس سونگون، اجرای طرح های توسعه ای است. در این مقطع، همه باهم و دست در دست هم، باید هوشیارانه در نیل به این هدف مقدس نظام و کشور و ملت شریف و بدور از هر حاشیه ای تمام تلاش خود را بکار ببندیم. این وظیفه خطیر اینک بر عهده ماست . ان شا… با به سرانجام و بهره برداری رسیدن بلااستثنای این طرح ها و پروژه ها، شرمنده نسل آینده و منطقه نشویم.
به لطف و استعانت خداوند تبارک و تعالی، تا اینجا آمده ایم تا تکمیل و اتمام زنجیره تولید جلو خواهیم رفت.
شایسته است زحمات طاقت فرسای همه مدیران و کارکنان و مسئولین ارجمندی که این واحد عظیم صنعتی را که اینک مایه مباهات همه است ، به این مرحله رسانده اند چه آنانی که در جمع ما تشریف ندارند و چه آنانی که هم اینک سرباز خط مقدم تولید هستند و خداوند خود شاهد تلاشهای صادقانه ، دلسوزانه و بی وقفه شبانه روزی شان در این منطقه محروم و خشن کوهستانی و جوی هست، را فراموش نکرده و ضمن آرزوی سلامتی و موفقیت ، بحضورشان خدا قوت بگوییم.
و من الله توفیق