مساوات – دکتر توحید ملک‌زاده: همانطوری‌که انتظار می‌رفت شمال استان آذربایجان‌غربی مخصوصا مناطقی که در امتداد غربی گسل شمال تبریز قرار دارند در وضعیت تکتونیکی شدیدی قرار دارد و زلزله صبح امروز با بزرگی قابل تامل ۴/۵ درجه سرآغازی می‌باشد برای چندین زلزله بزرگ و کوچک دیگر در محدوه غربی این گسل و مخصوصا گسل بنیادی شمال تبریز.
اگرچه در علم تکتونیک گسل‌ها را با نام مناطق‌شان نامگذاری می‌کنند و این امر چه بسا باعث اشتباه می‌شود- کما اینکه اکثر آذربایجانی‌های شرق دریاچه اورمیه وضعیت دریا را از اهالی اورمیه می‌پرسند!- گسل شمال تبریز نیز چنین است و اکثر مناطق اثرات مخرب فعالیت این گسل را فقط محدود به شهر تبریز می‌دانند.
طول آکتیو گسل تبریز در حدود صد کیلومتر است که با در نظر گرفتن پارامترهای دیگر تا دویست کیلومتر نیز می‌رسد. طویل بودن این گسل به همراه زون بودنش بر پیچیدگی مکانیزم آن افزوده است. در بعضی مناطق مانند غرب آن شاخه شاخه شده و نام‌هایی چون گسل تسوج و گسل جنوب خوی و و گسل وار و… می‌گیرد. مشاهده مراکز زلزله‌ای زلزله اخیر نشان می‌دهد مراکز وقوع زلزله به طرف شمال و شمالشرق در حرکت است و این دقیقا پهنه گسل شال تبریز را نشان می دهد.
محاسبات زلزله‌شناسی – که اینجانب هم انجام داده‌ام- پریود بازگشت زلزله‌های بزرگ بالای ۷ ریشتر در تبریز را حداکثر ۲۰۰ سال نشان می‌دهد. بنابراین با توجه به اینکه از آخرین زلزله بزرگ و مخربی که در سال ۱۷۸۰ میلادی در تبریز رخ داده بیش از ۲۰۰ سال گذشته و با علم به شواهد و قراینی چون همین زلزله و زلزله‌های بزرگ قطور، میانا- سراب، اهر ورزقان و خرد زلزله‌های اطراف میشو و خوی که آکتیو بودن منطقه را نشان می‌دهد، انتظار داریم زلزله بزرگی در منطقه تبریز رخ دهد. به نظر می‌آید گسل تبریز در وضعیت پرتنشی قرار دارد و تحمل فشار تکتونیکی آن در حد بالایی است که متاسفانه این امر هم به وقوع زلزله‌ای پرقدرت کمک خواهد کرد.
اگر طول گسل تبریز را ۱۰۰ کیلومتر در نظر بگیریم که متاسفانه قسمت عمده آن در پهنه شمالی شهر تبریز قرار دارد، انتظار وقوع زلزله حداکثر ۷.۶ درجه را خواهیم داشت.
.
کماکان مناطق سلماس، جنوب خوی و اورمیه در آرامش خواهد بود ولو زلزله‌های کوچکی رخ دهد.
در ماه‌های قبل مناطق شرق و غرب تبریز به کرات لرزیده‌اند. فعالیت در غرب تبریز محدوه گسل‌های شمال و جنوب میشو حتی تا قوطور و زلزله اخیر، زنگ خطری برای این موضوع بوده است.
تنها راه خلاصی از زلزله، اهمیت دادن به اصول مهندسی و علمی می‌باشد. بطور مستقیم معاونت عمرانی استانداری، مسکن و شهرسازی، شهرداری‌های مناطق مختلف آذربایجان و نظام مهندسی متولی استحکام سازی نقاط شهری- روستایی هستند. در باره مقاومت در برابر زلزله چه کرده‌اند حتما به عنوان متولی پاسخگو هستند.
انجام عملیات‌های ایمنی در شریان‌های حیاتی شهری، استحکام‌سازی لرزه‌ای سازه‌ای مسکونی، اعمال مطالعات ریزپهنه‌بندی لرزه‌ای شهرها توسط شهرداری و نظام مهندسی و همچنین آگاه‌سازی مردم برای مشارکت در کاهش خسارات حتما می‌تواند از تلفات و خسارات احتمالی زلزله‌ها بکاهد.
